Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Agrostemma githago & Herniaria hirsuta

fotò
fotò
Niello

Agrostemma githago

Caryophyllaceae

Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.

Noms en français : Nielle, Nielle des blés.

Descripcioun :
Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.

Usanço :
Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).

Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae



Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo

Liò : Champ - Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753

fotò
fotò
Erbo-de-matriço

Herniaria hirsuta

Caryophyllaceae Illecebraceae

Àutri noum : Erbo-de-maire, Blanqueto.

Noms en français : Herniaire hirsute, Herbe-du-Turc.

Descripcioun :
L'erbo-de-maire es uno planto proun bourrihudo que rebalo au sòu dins li relarg secarous. Fai de flour verdo mistoulino. En Prouvènço trachis la subsp. hirsuta qu'a de péu en crouchet sus lou calice. Coumpara emé la turqueto-blanquinouso que ié sèmblo proun, mai qu'es uno planto renadivo.

Usanço :
D'après F. Mistral, èro emplegado contro l'isterìo (TdF). Ramentèn que se cresié qu'èro une malautié de femo en raport emé la matriço ("uterus > hystérie"), d'aqui que vèn si noum.

Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Herniaria
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae

Ordre : Caryophyllales

Coulour de la flour : Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à juliet

Liò : Tepiero seco - Champ - Colo - Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Herniaria hirsuta L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
R
C
C
C
C
C
C
R

Agrostemma githago & Herniaria hirsuta

RR
RR
C
RR
RR
RR
RR
ges

Coumpara Niello emé uno autro planto

fotò

Coumpara Erbo-de-matriço emé uno autro planto

fotò